Congiuntivo – "za" czy "przeciw"

Nie ma co ukrywać, że duży procent Włochów ma nie lada problemy z odmianą czasowników w trybie congiuntivo. 

Co jakiś czas padają nawet propozycje, żeby pozbyć się tych "niewygodnych" form z gramatyki włoskiej, ale natychmiast pojawiają się głośne protesty obrońców praw congiuntivo w mediach i na portalach społecznościowych, np. na Facebooku można przyłączyć się do grupy Lottiamo contro la scomparsa del congiuntivo...

Kto ma rację? Językoznawcy oczywiście nie mają wątpliwości. Congiuntivo jest niezbędny, aby wyrazić wątpliwość, niepewność, przypuszczenie, subiektywną ocenę, nadzieję, itd.

Tymczasem na stronach niektórych polskich podręczników i portali internetowych (na szczęście tylko niektórych) poświęconych gramatyce języka włoskiego można wyczytać, że congiuntivo „nie używa się zbyt często w języku potocznym/.../ i jest to tryb typowy dla języka formalnego i pisanego”... 

Nic bardziej błędnego! Stosowanie czy ignorowanie congiuntivo zależy od poziomu wykształcenia i kultury osobistej mówiącego. Od osób wykształconych wręcz wymaga się poprawnego używania congiuntivo i condizionale. Jeśli mają z tym problemy na co dzień, narażają się na ironiczne komentarze otoczenia, a nawet są określani jako niedouczeni ignoranci. 

Niejeden popularny program satyryczny, np. Striscia la notizia, czy Le iene, bezlitośnie wystawia na publiczne ośmieszenie polityków, prezenterów, sportowców, i inne znane osobistości, za każdym razem, kiedy zdarzy im się źle odmienić formy czasownika w congiuntivo. A satyryczny portal Nonciclopedia, pisany na wzór wikipedii, porównuje nagminny brak używania congiuntivo do choroby okulistycznej congiuntivite (zapalenie spojówek):

„Sindrome da congiuntivite - Malattia ereditaria causata dalla totale assenza di cultura /…/” (syndrom congiuntivite - choroba dziedziczna spowodowana kompletnym brakiem kultury /…/)

Różnicę pomiędzy wypowiedzeniem zdań typu: "Penso che è una brava persona" i "Penso che sia una brava persona", albo "Spero che hai ragione" i "Spero che tu abbia ragione" można porównać do różnicy w języku polskim pomiędzy formami  "poszedłem, poszedłeś" i "poszłem, poszłeś" - jak wiadomo, te ostatnie, niestety bardzo rozpowszechniły się w języku potocznym, ale to nie znaczy, że nie są rażąco niepoprawne!   

Pierwszą rzeczą, na jaką zwraca się uwagę podczas rozmowy kwalifikacyjnej o pracę na stanowisku w jakimkolwiek biurze, jest poprawne wysławianie się. Cudzoziemcom, oczywiście, wybacza się wiele, wiadomo, gramatyka języka włoskiego nie należy do najłatwiejszych..., ale jeśli chcemy wywrzeć dobre wrażenie i zdobyć lepszą pozycję na drabinie społecznej w obcym kraju, trzeba zacząć od poprawnego posługiwania się tutejszym językiem.

Tak więc, nawet jeśli na co dzień przebywamy w środowisku, w którym congiuntivo stanowi prawdziwą abstrakcję (patrz filmik na you tube poniżej) i naturalne jest, że "jeśli wejdziesz między wrony, to kraczesz jak i one", to jednak nie warto iść na łatwiznę i bezmyślnie uczyć się na złych wzorcach, ale starać się systematycznie używać poprawnie wszystkich trybów w języku włoskim, nawet szczególnie trudnego dla nas, Polaków, congiuntivo. 

Podstawowe zasady używania congiuntivo znajdziecie na stronie: link