WłoskiCafe: Świąteczne ciasta na włoskich stołach

Nie tylko Pandoro czy Panettone królują na świątecznych stołach we Włoszech. Każdy region ma swoje tradycyjne słodkie przysmaki na Boże Narodzenie, które nie wszystkim są równie znane, ale okazują się nie mniej pyszne i okazałe. Popatrzcie sami...

Mecoulin

VALLE D'AOSTA
Mecoulin to ciasto z winogronami, „pradziad” Panettone, uchodzi tradycyjnie za jedno z najstarszych ciast włoskich

Gubana

FRIULI Gubana, ciasto z XVII wieku, wypenione bakaliami i przyprawami korzennymi, czasem także pojawia się czekolada.

TRENTINO

Zelten, ciasto wyrabiane z mąki pszennej i żytniej, z bakaliami, może być miękkie (Trentino), lub twarde i płaskie (Alto Adige).
Strudel, strucla (rolada) wypełniona jabłkami, rodzynkami i cynamonem. Strudel pochodzi z Turcji, przybył do Włoch w XVII w. z Węgier (ciasto typu baklava) i Austrii.

Zelten

Strudel

PIEMONTE

torta di nocciole e zabaione, czyli ciasto z orzechami laskowymi i kremem zabaione, serwowana z winem Moscato.

torta di nocciole e zabaione

LIGURIA
Pan dolce genovese, ciasto z bakaliami, nasionami pinii i kopru włoskiego, pachnąca pomarańczem i cytronem, lub anyżkiem.

Pan dolce genovese

LOMBARDIA
Torrone di Cremona: link,

torrone di Cremona

Panettone di Milano: link,

Panettone di Milano

Bisciola valtellinese, zwana także “pan di fich” i pieczona w kształcie małego bochenka, jest uważana za zastępcę Panettone. Według podań, bisciola powstała w 1797r. kiedy Napoleon Bonaparte wkroczył z wojskami na północ Włoch, do Valtelliny. Kazał swojemu kucharzowi przygotować ciasto z tutejszych składników: mąka z dodatkiem gryki, miodu, bakalii, a przede wszystkim suszonych fig.

Bisciola valtellinese

VENETO

Pandoro di Verona, wysoka babka w kształcie gwiazdy ośmioramiennej, posypana cukrem pudrem, powstała w Weronie na początku XIXw. jako „Pane di Vienna” (ciasto wiedeńskie), a rozsławił ją słynny tamtejszy cukiernik, Domenico Melegatti pod koniec wieku.

Pandoro di Verona

EMILIA ROMAGNA

Certosino di Bologna, zwany także pan speziale, ciasto z bakaliami, migdałami, nasionami pinii, miodem i marmoladą, a czasami też czekoladą, pachnie anyżkiem i cynamonem. Jego twórcami byli mnisi z Certosy.

Certosino di Bologna

TOSCANA
Panforte di Siena, ścisłe ciasto z bakaliami, migdałami i orzechami. Pierwotna wersja to pan melato, z dodatkiem miodu i owoców. Nazwa pan forte, pochodzi z łacińskiego „fortis”- kwaśny, ze względu na pleśń, która tworzyła się na powierzchni pan melato. W połowie XIIIw. dodawano pepe – pieprz i inne przyprawy, np. goździki, stąd późniejsza wersja ciasta jako pan pepato. A najnowszą wersję przypisuje się zakonnicy o imieniu Ginevra. Siostra Ginevra nagle zobaczyła przez okno swego byłego ukochanego, Messer Giannetto di Perugia, którego uważano za zmarłego w wyprawach krzyżowych, i z emocji nieco inaczej przyrządziła pan melato.

Panforte di Siena

ABRUZZO

Parrozzo zwane także Pane rozzo, czyli ciasto „proste”, „prymitywne”, nadające się do długiego przechowywania. Ciasto wyrabiano z mąki kukurydzianej z dodatkiem masy migdałowej, i polewano czekoladą.

Parrozzo

UMBRIA, MARCHE
Frustenga/fristingo, płaskie, ścisłe ciasto z bakaliami, orzechami, cynamonem, anyżkiem lub odrobiną kawy... zwane także jako polenta dolce, to jedno z najstarszych ciast włoskich.

Frustenga/Frustingo (polenta dolce)

Torciglione serpentello, to długa zakręcona niczym węgorz ryba z ciasta, marcepana z migdałami. Torciglione łączy tradycje antyczne i chrześcijańskie. Forma spirali symbolizowała cykliczność czasu, rok kóry odchodzi, umiera, a już nowy się rodzi. Ryba natomiast to symbol życia, a migdały symbolizowały odrodzenie natury, światła i energii.

Torciglione Serpentello

LAZIO
Pangiallo ciasto z bakaliami i miodem, pokryte cienką żółtą warstwą zrobioną z lanego ciasta z jaj, kolor żółty miał bowiem symbolizować życzenia powrotu słońca.

Pangiallo

Panpepato, ciemne ciasto z migdałami, orzechami, bakaliami i miodem, oraz z dodatkiem czekolady, może być nieco pikantne ze względu na dodatek czarnego pieprzu.

Panpepato

PUGLIA
Pasticciotto leccese, ciasto powstało w Galatina w 1745r. w cukierni rodziny Ascalone jako pasticcio, ponieważ w skromnej cukierni brakowało już składników na upieczenie nowego ciasta, postanowiono wymieszać resztki i kawałki pozostałe podczas przygotowania innych ciast świątecznych. Jeszcze ciepłe ciasto cukiernik podarował przypadkowemu przechoniowi, który nie mógł się nachwalić, tak bardzo mu zasmakowało, i zaraz postanowił kupić następne takie wypieki dla rodziny i znajomych. Tak powstało słynne pasticciotto de Lu Scalone, a dziś są to małe babeczki wypełnione kremem. Najlepiej spożywać je jezcze ciepłe.

Pasticciotto leccese

Jego późniejszą wersją jest Fruttone, wypełnione masą migdałową i owocową marmoladą, polane czekoladą.

Fruttone

CAMPANIA

Struffoli, przysmak przybyły z Grecji, to pozlepiane małe kuleczki ciasta (o przekroju 5-10mm) smażone na oliwie lub smalcu, pokryte miodem, kawałkami owoców kandyzowanych i udekorowane kolorowymi ziarenkami cukrowymi.