Protegowany omułek z Sardynii

Na prośbę Renaty z Sardynii proponuję dziś dialektalny termin INCOZZARE:

Czy mogłabym poprosić o mały artykuł na temat słowa "incozzato"? Skąd się wzięło, jak się używa itp.

Słowniki sardyńsko-włoskie podają raccomandare jako synonim terminu incozzare, a więc incozzato znaczy raccumandadu (raccomandato) - osoba rekomendowana, protegowana, mająca odpowiednie „znajomości”; inne wersje:  accotzai, arreccumandai. 

Przykład z forum.giovani.it: “/…/questo dimostra che siamo rappresentati da una ,massa di ignoranti...ti rendi conto che molta gente per avere una vita dignitosa con un guadagno adeguato, deve sudare sette camicie, se non è incozzato, e invece questi grandissimi ignoranti, dicono frasi oscene e razziste e si prendono 11.000 euro al mese perchè sono deputati.../…/”

Przykład z ilcantaro.com: “S’aspettavano un trattamento diverso, più di riguardo, i sindacati nella gestione della Pianta Organica del personale comunale, che interessa oltre 90 dipendenti, sistemati e da sistemare, e quindi, tra i diretti interessati vincitori e gli indiretti interessati sconfitti, i loro familiari, i politici-amministratori e i sindacalisti, complessivamente… 900 persone, incozzato più, incozzato meno./…/”

Jak podają słowniki etymologii nazwisk włoskich, te które są utworzone od słowa COZZA „omułek” i ich pochodne wersje codza, cozza, cotza, cotssa,itd. mogą mieć różną etymologię w zależności od lokalnych różnic dialektalnych na Sardynii.

W dialekcie  campidanese ten termin może oznaczać „klin”, „kołek”, podobnie w dialekcie logudorese accotzai znaczy „włożyć klin”, „podtrzymać”, a w sensie przenośnym „polecić”, „rekomendować”. Stąd pochodzi także termin anchecotzìna – „korzenie drzewa”, natomiast cotzìna  to „głupiec”, „cymbał”, „dureń”... W dialekcie campidanese cotza to także forma uczesania: „korona”, „kok”.

Tymczasem  w potocznym języku włoskim termin COZZARE oznacza: uderzyć, trącić, zderzyć się, a także: być sprzecznym, być w kontraście z czymś, kłócić się, „pasować jak wół do karety”..., a ACCOZZARE znaczy: zebrać, zgromadzić, połączyć...