24 września 2013

Język włoski, w jakim sensie?

Nawyki językowe, przerywniki, tzw. intercalari występują nagminnie w języku potocznym zarówno w konwersacjach, jak i mononologach, i służą zazwyczaj do zebrania myśli przed wypowiedzią, sprecyzowania opinii, itd. Więcej na ten temat pisałam już w artykule Włoskie przerywniki i nawyki językowe.


Niektóre przerywniki przeżywają prawdziwe "wzloty i upadki", jeszcze kilkanaście lat temu lingwiści i dziennikarze rozpisywali się z irytacją na temat młodzieżowego cioè, wtrącanego co trzy-cztery słowa, a dzisiaj, wygląda na to, że na podium intercalari zastąpiły je NEL SENSO CHE...; IN CHE SENSO? - w sensie, że...; w jakim sensie?..., i tym podobne wyrażenia, z tą tylko różnicą, że tym razem rozmówcy mają złudzenie, że ich wypowiedź brzmi nieco bardziej "górnolotnie".

Lingwiści obserwują obsesyjne nadużycie tego wyrażenia zarówno w mediach, jak i w języku potocznym, do tego stopnia, że czasem mamy do czynienia z tzw. "masłem maślanym", np.:

"In questo senso, anche i test Invalsi, pur con le loro imperfezioni, forniscono indicatori in tal senso." (tuttoscuola.com - fragment wypowiedzi Stefanii Giannini, responsabile scuola di Scelta Civica, ex rettore dell'Università di Perugia)


Nel senso che stało się na tyle modne, że przeplata się w wypowiedziach polityków, prezenterów, ekspertów z różnych dziedzin i opinionistów. Co prawda, w niektórych przypadkach jego użycie jest jak najbardziej uzasadnione, zgodnie z jego funkcją, to znaczy aby sprecyzować, dokładniej wytłumaczyć cytowane uprzednio rozumowanie, lub ograniczyć znaczenie danych słów, itd. 

Jednakże w wielu innych przypadkach nel senso che jest rażąco nadużywane, i błędnie zastępuje spójniki infatti; perché; poiché (i kto wie co jeszcze...). W luźnych konwersacjach często zawiesza się wyrażenie: cioè, nel senso... wogóle nie kończąc zdania, tak jakby inni rozmówcy i tak wiedzieli o co chodzi.. 




Poniżej przykłady wyrwanych wypowiedzi z nagrania rozmowy telefonicznej byłej włoskiej polityk Nicole Minetti (PDL), które brzmią prawie jak szyfr szpiegowski, a interpretację tych wypowiedzi pozostawiam już waszej wyobraźni...:

- Nel senso… giurami che non ti prende male… nel senso cioè. - 
- No, no, cioè… io lo dico nel senso per… cioè nel senso. -
- Era giusto per… nel senso capito…
- Cioè nel senso… non è che adesso… cioè voglio dire…
(źródło: www.archiviocaltari.it/2012/06/20/cioenelsenso/)


Puryści językowi mają też zastrzeżenia co do użycia terminu SENSO w kilku innych, chociaż może mniej rażących, przypadkach, :

- ai sensi dell'articolo X della legge... (zgodnie z artykułem X ustawy...); a senso di legge/regolamento (zgodnie z prawem/regulaminem) - zamiast: "secondo l'articolo X della legge...; secondo la legge/regolamento"
- in senso affermativo (twierdząco, pozytywnie) - zamiast: "affermativamente"
- in senso opposto (w przeciwnym kierunku) - zamiast: "in direzione opposta"



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz