27 lutego 2011

Włoski na różowo

Feminizm czy seksizm
Jak w każdym języku, również we włoskim znajdziemy wyrazy odnoszące się tylko i wyłącznie do kobiet. I tak są to terminy  określające np.
rolę w rodzinie:
moglie, nutrice, mamma, balia, tata, bambinaia, zitella...

status społeczny: damigella, dama, madama, primadonna, nobildonna, matrona...

wygląd lub charakter: bellezza, bambola, dolcezza, vamp, donnone, befana, racchia...
płeć i sferę seksualną: femmina, femminuccia, donzella, pulzella, vergine, lesbica…
Oczywiście, wiele terminów może stopniowo zmienić częściowo swoje znaczenie, lub wręcz powoli zanikać z codziennego użytku.

Kobiecy, żeński i ...różowy
Język polski ma co najmniej trzy wciąż bardzo aktualne przymiotniki definiujące wszystko to co jest typowo kobiece lub przeznaczone dla kobiet: „kobiecy”, „żeński” i „damski”, oraz termin nieco przestarzały: „niewieści”; język angielski: „feminine”, „female”,  „womanly”, „womanish”, „woman-like”; język francuski: „femelle”, „féminin”; język  niemiecki: „Weibchen”, „fraulich”, „weiblich”.


Język włoski, natomiast, jest raczej ubogi w ich odnośniki. Zazwyczaj używa się jedynie przymiotnika “femminile” w zwrotach takich jak „abiti femminili” (stroje kobiece), „riviste femminili” (czasopisma kobiece), „lavori femminili” (prace kobiece, np. lavori femminili tipo ricamo, pizzo, tombolo, uncinetto) itp. Ewentualnie można posłużyć się zwrotem „da/per donna”, chociaż w niektórych kontekstach można spotkać również mniej popularne przymiotniki: effeminato, femmineo, femminino, muliebre.  


Jednak w ostatnich czasach w języku włoskim pojawiło się bardzo modne określenie „rosa”/”in rosa” (różowy), który stopniowo stał się wręcz synonimem terminu „femminile”. I tak powstały np. „romanzo rosa” (powieść dla kobiet), czy “cronaca rosa” (ciekawostki, romanse i wiadomości typu “gossip” ze świata show-biznesu). Termin bardzo dobrze przyjął się również w sporcie: „ciclismo in rosa”, „basket rosa”, „calcio in rosa”, itp. Ponadto, wystarczy przejrzeć tytuły artykułów prasowych, aby przekonać się jak   silnie kojarzy się kolor różowy odbiorcom wszystkich sektorów życia publicznego z rodzajem żeńskim, czyli z wyłącznym przeznaczeniem dla kobiet:

Il Parma:Tanta qualità in rosa ma bilancio negativo

Forza Roma - ‎27/02/2011

Dopo Rousseff il futuro del Sudamerica in politica è più rosa

L'Occidentale - ‎26/02/2011
PIANETA DONNA- QUOTE ROSA CDA- MARCEGAGLIA (PRES.CONFINDUSTRIA):"DISCUTERE SU GRADUALITA' PRESENZA FEMMINILE"- CAMUSSO: "SI A QUOTE ROSA NEI CDA: LO ABBIAMO GIA' FATTO NELLA CGIL"
ItaliaLavoroTv - ‎25/feb/2011‎

Pd, quote rosa al 25-30%: “Più donne in giunta”

Il Vostro Giornale - ‎26/02/2011

Podobnie, na stronach  internetowych można znaleźć  różnego rodzaju poradnie „in rosa”, a nawet spis szpitali przeznaczonych dla kobiet: 

La mappa degli ospedali in rosa www.starbene.it

/…/Da oggi sul sito di Starbene trovi l’elenco delle strutture ospedaliere italiane, pubbliche e private, che prestano particolare attenzione alla salute femminile./…/


Kobiecy słowniczek
Dla wszystkich zainteresowanych terminologią “kobiecą” języka włoskiego w kontekście historycznym i filozoficznym polecamy nowość na włoskim rynku wydawniczym: „Parola di donna” pod redakcją Ritanna Armeni (Ponte alle Grazie, 2011)
http://www.ponteallegrazie.it/scheda.asp?editore=Ponte%20alle%20Grazie&idlibro=7142&titolo=PAROLA+DI+DONNA

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz