Jak kochać po włosku

Ti amo da impazzire – kocham cię do szaleństwa; ti amo sopra ogni cosa – kocham cie ponad wszystko; ti amo da morire (w dialekcie napoletano: ti amo a schiattà/t'amo a muri) – kocham cię na zabój...- przewijają się wyznania miłości we włoskich piosenkach, filmach, książkach..., a tymczasem na  ulicach słyszymy pary szepczące do siebie czule: ti voglio tanto bene. Jak więc kochać po włosku?

fot.roma.repubblica.it

Ti amo czy ti voglio bene - oto jest pytanie!...

Niektórzy twierdzą, że TI AMO brzmi o wiele silniej od popularnego VOLER BENE, ponieważ ti amo wyraża tylko jeden rodzaj uczucia: można tak powiedzieć tylko do ukochanej/ukochanego, natomiast ti voglio bene powiemy zarówno do narzeczonej/narzeczonego, jak i do rodzica, dziecka, przyjaciela, psa, itd., za każdym razem wyrażając inny odcień tego uczucia.  Inni znowu twierdzą, że ti voglio bene deklaruje tylko partner, który nie jest jeszcze gotowy na prawdziwą miłość.

Z drugiej jednak strony, trzeba pamiętać, że w języku potocznym, a w szczególności w wielu włoskich dialektach, czasownik AMARE praktycznie nie był i nadal nie jest prawie wcale używany, występuje raczej w sensie metafizycznym, wyidealizowanym.

Co więcej, niektórzy wręcz przyznają, że w ich środowisku, klasyczne włoskie ti amo może zabrzmieć aż nazbyt patetycznie, i jest odbierane jako żart, dosłownie:  prendere in giro, czyli „nabijanie się” z partnera. Natomiast wyznając poważne uczucie używają prawie zawsze wyrażenie ti voglio bene (w skrótach i sms-ach TVB), absolutnie w niczym nie ujmując natężenia i głębi ich miłości. 

fot.montanari.blogautore.repubblica.it

Chociaż, jak wiadomo, hymnem włoskich zakochanych pozostanie już chyba na zawsze piosenka w wykonaniu Umberto Tozzi - Ti amo,  to jednak wystarczy posłuchać  większości włoskich piosenek o miłości, tych tradycyjnych i tych nowoczesnych, aby przekonać się jak silnie zakorzenione w mentalności Włochów jest wyrażenie ti voglio bene, np.:

Lucio Dalla - Caruso (Te voglio bene assai)

Massimo Ranieri - Io te voglio bene assaje
Gianna Nannini - Ti voglio tanto bene
Tiziano Ferro - Ti voglio bene
Vasco Rossi - ti voglio bene

Zobaczmy więc wyznania miłosne w dialektach włoskich cytowane na tutejszych portalach, forach i social networks (tam, gdzie podana jest tylko dialektalna wersja ti voglio bene, oznacza, że autorzy sami przyznali, że czasownika amare poprostu nie używa się):

TICINO

ta vöri ben

BRESCIA/BERGAMO (LOMBARDIA)

ta öle bhé/ ta 'öre be/ta ole be/ta oe be

BRIANZA (LOMBARDIA)

Te ami

te vori ben

MILANO (LOMBARDIA)

te/ta vöeri ben/ te voeùri bén

MANTOVA (LOMBARDIA)

at v öi ben/at v öi an gran ben

TORINO (PIEMONTE)

ët veui bin/ vorej bin

GENOVA (LIGURIA)

Te ammu'

 T'oggiu ben' / Te voggiu ben'

VENETO

te amo 

te vojo ben/ te voio/vogio ben

PARMA (EMILIA-ROMAGNA)

at voj ben/

REGGIO EMILIA (EMILIA-ROMAGNA)

At vòj bèin

ROMAGNA

te vò ben

ABRUZZO

T-vujie bbene/t' vuj ben

MASSA (TOSCANA)

a te vodje ben

ROMA (LAZIO)

te amo

te vòjo bbène

CAMPANIA

t vogl ben/te vogl bene/te voj ben

stai rind o cor mij (napoletano)

BARI (PUGLIA)

T'aim

Ji t voggj ben/T vugghie bèn/t vuggh ben

CALABRIA

ti voju bene/ti voghiu beni 

SICILIA

t'amo

te vogghiu bene assai/ ti vogliu beni/Te voghiu benere/ti vogghiu bbene

SARDEGNA

t'amo/t'amu

Ti bollu beni/ te ollu beni

Jeśli mieszkacie we Włoszech i znacie lokalne/dialektalne wersje ti amo lub ti voglio bene, proszę podzielcie się z nami...